Mae’n siŵr eich bod wedi cael y profiad wrth deithio trwy Gymru o weld capeli wedi’u cau a’u gadael i ddadfeilio. Darlun trist iawn o ddirywiad Anghydffurfiaeth a thystiolaeth bod cynnal a chadw capeli wedi mynd yn faich i gynulleidfaoedd sy’n heneiddio. Hwyrach y gall y lluniau hyn o gapel Bethlehem Pwll-trap ar ei newydd wedd gynnig gobaith mewn cyd-destun heriol.
Gwerthu
Wrth edrych i’r dyfodol fel gofalaeth o bedair eglwys penderfynwyd bod gennym ormod o adeiladau. Yn hytrach na gweld hyn fel rhwystr fe’u hystyriwyd yn adnoddau gwerthfawr. Ond roedd yn rhaid cael cydweithrediad ymddiriedolwyr i gau dau gapel a’u gwerthu, proses hir sy’n rhaid ei gyflawni yn ofalus a sensitif. Gweithred dewr yw bod yn barod i gau’r drws am y tro olaf ar gartref ysbrydol a mangre bedyddio, priodi a chladdu i’r teulu. Ond dyna a ddigwyddodd.
Meini tramgwydd
A dyma ddod wyneb yn wyneb ȃ dau gorff sydd yn benderfynol o oedi’r broses. Y Comisiwn Elusennau sy’n gorff wedi hen oroesi ei ddefnyddioldeb ac yn gwrthod ymateb i unrhyw ymholiad a chyfreithwyr sy’n mynnu dewis y llwybr mwyaf araf a chostus o weithredu. Peidiwch ȃ gadael iddyn nhw reoli’r broses. Mae yna ffordd o wneud hyn ond dw i ddim yn bwriadu ei osod ar bapur, rhag ofn! Dydy’r problemau ddim yn gorffen yn y fan hon yn anffodus. Mae corff arall sy’n benderfynol o greu rhwystrau dianghenraid yn enwedig os yw’r adeilad sy’n weddill wedi ei gofrestru. Y cyngor sir sydd wedi creu proses gynllunio er mwyn gohirio’r gwaith adeiladu a’ch gorfodi i wario miloedd o bunnoedd.
Buddsoddi ac Arloesi
Ydy hyn i gyd yn werth y drafferth? Os oes gennych chi aelodau hyblyg sy’n barod i dorchi llewys ac adeiladydd sy’n ymroddedig, yna, ydy yn ddigwestiwn. Edrychwch ar y lluniau sy’n dangos gofod aml-bwrpas a chysurus gydag addoliad yn ganolog iddo. Diolch i’r drefn y mae Undeb yr Annibynwyr wedi’n galluogi i gyflogi Swyddog Cymunedol fydd yn sicrhau ein bod yn gwneud y defnydd gorau o’r adnodd gwerthfawr hwn gan agor y drysau led y pen i groesawu a chenhadu.
Mae angen inni ganu clodydd Undeb yr Annibynwyr am y weledigaeth o fuddsoddi ag arloesi, neu fyddai dim pwynt inni fod wedi mynd trwy’r broses hirfaith hon.
Rhodri Glyn Thomas
